Zawierają ich ducha

• Biżuteria
• Iwona Tamborska

Daleka jestem od chęci szokowania. Mnie też kiedyś przerażały owady i udało mi się przełamać dopiero na studiach, kiedy mieliśmy obowiązkowo dwa lata entomologii. Początkowo bardzo bliski kontakt z owadami był dla mnie tak trudny, że miałam koszmary i myślałam o rzuceniu studiów.

Z czasem nauczyłam się innego podejścia. Przyjrzałam się im z bliska i dostrzegłam ich urok. Owady są jak cudowne miniaturowe maszyny natury – ich skrzydła, pokrywy, stawy działają w niesamowity sposób, szokująco pokonując prawa fizyki. Wiele obecnych maszyn opartych jest na zrozumieniu sposobu działania praw natury podpatrzonych u różnych owadów, np. szybkość i wytrzymałość ważki, lot komara w trakcie deszczu (dla niego to jakby z nieba spadały głazy), bieganie po wodzie topików lub system działania szczęk (maski) o ogromnej sile miażdżącej u drapieżnej larwy ważki.

Obecnie mój świat jakby się poszerzył – odnajduję je na każdym spacerze, podglądam z jakim trudem, ale i samozaparciem, pokonują wielkie dla nich przeszkody, podziwiam niesamowite kształty i kolory, którymi zdobione są ich pancerze. Niektóre chrząszcze i ważki mają barwy jak najpiękniejsze kamienie szlachetne. W swojej pracy staram się przede wszystkim oddać właśnie to piękno, które widzę. Ponieważ pancerze owadów zbudowane są z chityny, która bardzo powoli się rozkłada, możliwe jest wykorzystanie ich do pracy twórczej tak, jak wykorzystuje się muszle.

Ogólnie rzecz ujmując, moja praca polega na ręcznym pokryciu pancerza owada, skrzydeł motyla, itp. za pomocą wielu cieniutkich warstw srebra. W tym procesie, w wyniku wysokiej temperatury, pancerz ulega całkowitemu wypaleniu, ale mnie udaje się pobrać jego kształt. Potem pracuję na tej formie swobodnie ją przekształcając, nadając jej wrażenie ruchu, lekkości, zdobię wzorami, kamieniami, itp. Dla mnie, jako dla przyrodnika, największe znaczenie ma fakt, że to właśnie powstało na bazie prawdziwego owada. Ważne jest to, że moje prace nie są tylko „artystyczną wariacją” na temat owadów, ale są esencją tego owada. Lubię myśleć o tym tak, jakbym zawierała ich ducha w swoich pracach. Nie są one identycznym owadem, np. pokrytym metalem w procesie galwanizacji, ale są połączeniem tej prawdziwości natury ze sposobem w jaki widzę ich piękno – myślę, że to nadaje im wyjątkowości.

Okazy do moich prac pozyskuję z różnych miejsc: część motyli i chrząszczy dostałam w prezencie od właściciela Muzeum Motyli w Bochni. Niektórzy moi znajomi to pasjonaci entomologii i zajmują się hodowlą owadów. Trzeba wiedzieć, że motyle, czy chrząszcze po osiągnięciu stadium dojrzałości żyją bardzo krótko, dlatego czasem udaje mi się zdobyć poszukiwany okaz. Żaden z owadów wykorzystanych do biżuterii nie został celowo zabity, żaden też nie należy do gatunków chronionych. Czasami w trakcie spacerów znajduję różne martwe owady (zwykle przy drodze) i także na nich opieram swoje prace.

Ogromną satysfakcję sprawia mi fakt, że moje prace są zauważane i cieszą się uznaniem. Jeden z moich motyli był opublikowany na stronach brytyjskiego wydania Vogue (IV 2014), a mój projekt kolczyka skrzydła motyla-nausznicy wygrał ogólnopolski konkurs na projekt biżuterii kreatywnej Modeus 2014. Wykonywałam już różne owady: ogromne chrząszcze, motyle, ważki, cykady, modliszki, pszczoły, osy, szerszenie, pająki, skorpiony, trzmiele, muchy, a moimi klientami są bardzo ciekawe osoby – artyści, celebryci, naukowcy.

Największą popularnością cieszą się oczywiście motyle, choć moimi ulubionymi są ogromne rohatyńce. Myślę, że taka biżuteria niesie ze sobą dyskretną informację, że ma ją ktoś wyjątkowy.

Rękami Stworzone

Marka oryginalnej biżuterii tworzonej przez Iwonę Tamborską, która zasłynęła z linii srebrnych owadów – prawdziwych motyli, ważek, chrząszczy, szerszeni, itp. ręcznie utrwalanych w srebrze. Prace są mocno inspirowane duchem secesji, ale przede wszystkim podkreślają anatomiczną zgodność dzieła jubilerskiego z wytworem natury. Biżuteria tej marki słynie również z niepowtarzalności wzorów, nawiązywania do nauk ścisłych (wykorzystywanie wzorów fizyki kwantowej, matematyki, chemii) oraz niekonwencjonalnego podejścia do tematu biżuterii – która ma być nie tylko ozdobą, ale nieść ze sobą filozoficzne przesłanie.

Strona internetowa: www.rekamistworzone.com.

Ważniejsze nagrody i wystawy
2016 - podwójny finał Bead Dreams 2016, USA
2016 - II miejsce, Podwodny świat (Royal Stone), Polska
2015 - Baśnie pisane srebrem, Galeria Varietes, Kraków
2015 - Modna i już! Moda w PRL, współpraca z Muzeum Narodowym, Kraków
2015 - Silver Accessories Contest, Tokyo Metropolitan Artspace, Tokio
2015 - Gramy 925 bis, Muzeum Rocka, Jarocin
2014 - Stypendium Twórcze Miasta Krakowa
2014 - I miejsce, Biżuteria MODEUS
2014 - Srebro-Organicznie, Pałac Kultury i Nauki, Warszawa
2014 - I miejsce, Oscars, Art Jewellery Magazine
2014 - Viewer's Choice Award, Metal Clay Today
2013 - Polskie Rękodzieło/Polish Handmade - znak dobrego rękodzieła