Il y a

• Sztuki wizualne
• Warszawa

Wystawa jest rodzajem cielesnego ocierania się o granice realności i tego, co kryje się za utworzonym przez XX wiecznego filozofa Emmanuela Lévinasa pojęciem Il y a. Jako eksperyment myślowy, Il y a jest także eksperymentem zapomnienia, naznaczonym nadmiarem, osobistym dramatem – reakcją na absurd władzy i przemocy.

Posiadając swą niezmierzalność i an-archiczność, pojęcie to tłumaczone jest za pomocą fenomenu nocy i bezsenności. Lévinas jak mało kto, poprzez swe myśli zbliża do istoty nie/ realności, ku wyobrażeniu polegającym na wyimaginowanym usunięciu rzeczy i osób. Jeśli to sprawimy, pisał, nie pozostaje nichts, lecz l'exister - anonimowe bycie. Podmiot nie może uciec od il y a, w swej bezsenności nie może wyrwać się istnieniu. 

Sławomir Lipnicki odnosi się do obrazu nieobecności, utraty, doświadczenia punctum, do nieciągłości. W swoich czasochłonnych, niejednokrotnie wieloletnich działaniach rozproszonych (miękkich, otwierających) przeciwstawia się wykluczeniom, wnikając w wiele okrytych tabu przestrzeni społecznych. Tworząc roczne warsztaty dla ludzi o niepełnosprawności w stopniu głębszym, przełamał u nich bierną stagnację. Proponowane przez artystę ćwiczenia pomagały przywrócić podopiecznym świadomość własnego ciała, cielesności, wreszcie też umiejętność obrony przed regulacjami opiekunów, sprowadzającymi dorosłych wychowanków do poziomu dzieci. Lipnicki poddał analizie i krytyce kondycję szkół, jako instytucji kształtujących, postulujących dogmaty ładu, „modernistycznego” funkcjonowania szczęśliwych społeczeństw, w których nie przewidziano miejsca dla innych, gdyż ich inność zagraża harmonii świata. Wielokrotnie pracował z młodzieżą z trudnych dzielnic i rodzin, a także z osobami współtworzącymi społeczność przesiedlonych (mimo ich protestów) z mieszkań na terenie Stoczni Gdańskiej. Gromadząc wypowiedzi rozmówców, dotyczące ich przeszłości i teraźniejszości, dawnych oraz (wypartych) dzisiejszych marzeń, także osobiste pamiątki uczestników (fotografie), Lipnicki metaforyzował bezsilność osób „wyjętych” z naturalnych okoliczności życia i wtórnie „ułożonych” według klucza ekonomii i reprezentacyjności dokonującego przesiedleń „miasta”.

Współtworzył m.in. festiwal Alternativa pod hasłem. „Do Jutra! Ideologie przestrzeni miasta i taktyki jego zamieszkania w związku z zaproszeniem Huberta Bilewicza współkuratora realizowanego przez Instytut Sztuki Wyspa (2013)

W swoich działaniach obrazach, warsztatach, wykładach problemowych, ilustracjach książkowych Sławomir Lipnicki unaocznia problem funkcji „obrazu dokumentalnego, muzealnego”, jako substytutu obecności, i co ważne, doświadczenia  wyparcia jako doświadczenia traumatycznego. Poszukuje ciągle nowych metod badań nad tożsamością społeczeństw, bliskie są mu strategie „dotleniające” – kontrkulturowe.
Realizowane projekty Sławomira Lipnickiego mają na celu podjęcie krytycznej refleksji nad kwestią akumulacji pamięci, tworzeniem: narracji (historii), reprezentacji, utopii społecznych.
W kontekście ludzkich doświadczeń, interesująca jest dla niego relacja między figurą archiwum a figurą pamięci. Proces przepracowania przeszłości. Namysł nad znaczeniami i sposobami wykorzystania i przepisania teorii traumy (w tym: pamięć i zapomnienie, zaświadczanie i wyparcie, strata). W kontekście krytycznej refleksji nad przeszłością – metarefleksją, pojawia się problem dystansu i aktualności. Sławomir Lipnicki podkreśla, że istotnym jest „W jaki sposób jesteśmy w stanie nawiązać silną, a jednocześnie krytyczną więź z obrazami świata? oraz: jakiego rodzaju dostęp do świata za ich pośrednictwem uzyskujemy?”

dr Dorota Grubba-Thiede

Kiedy i gdzie?

23.06 - 23.07.2016

Galeria Bardzo Biała
ul.Wspólna 61/107
00-687 Warszawa

Wernisaż wystawy: 23 czerwca 2016, godz. 19.00.

Organizator

Galeria Bardzo Biała
Warszawa
www.galeriabardzobiala.pl

Sławomir Lipnicki

ur.1972 w Gdańsku – artysta, pedagog, adiunkt na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych  w Gdańsku, prowadzi również zajęcia dla studentów Wydziału Architektury i Wzornictwa. W swojej twórczości wykorzystuje fotografię dokumentalną oraz zdjęcia rodzinne, reinterpretując zawarte w nich znaczenia.
W 1999 współtworzył projekt akademicki „TOPOSFERA” z udziałem m.in. Huberta Bilewicza, Angeliki Fojtuch, Romana Pniewskiego, Marka Targońskiego.

Wybrane wystawy
2016 - North-South vol. 2, Zbrojownia Sztuki, Gdańsk
2015 - HORYZONTY – Horizonte, Verein Berliner Künstler, Berlin, Niemcy
2015 - Znajomi znad morza, Gdańska Galeria Miejska 2, Gdańsk
2015 - Północ/Południe, GALERIA SZYB WILSON, Katowice
2013 - Inveni, Art. Gallery Kryga, Grodno, Białoruś
2012 - The Unexpected Guest, Liverpool Biennial 2012, Liverpool, Wielka Brytania
2012 - I'VE ONLY SEEN THEN PICTURES, Lithuanian Artists Association Exhibition Hall in Vilnus, Litwa
2012 - NIE/MIEJSCA, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Gdańsk
2012 - VESTIGIA – REKONSTRUKCJA NIEOBECNOŚCI, Galeria Krytyków, Warszawa