Martwa natura z ostrygami

Dzieło Złotej Ery malarstwa holenderskiego. W tym z gruntu protestanckim kraju malarstwo o wymowie moralizatorskiej nie należało do rzadkości. Popularne w tym czasie malarskie przedstawienia Vanitas przypominały o sprawach ostatecznych.

Martwa natura z ostrygami należy do gatunku śniadaniowych (ontbijtjes). Ukazuje ona posiłek, na który stać tylko wyższe warstwy, suto zastawiony najdroższymi potrawami stół oraz przepiękne dekoracyjne naczynia. W ten sposób malarz chciał przestrzec przed grzechem nieumiarkowania w jedzeniu i piciu (łac. Gula). Jest to jeden z siedmiu grzechów głównych. Polega on na nieuznawaniu umiaru, co wiąże się z marnotrawstwem dóbr. To ciężki grzech potępiany przez religie gdyż występuje przeciwko sprawiedliwości społecznej, zawsze bowiem istnieją ubożsi dóbr tych pozbawieni. Jedzenie nad potrzebę, wystawność, pokarmy zakazane, jak mięso w okresie postu, tym właśnie jest obżarstwo. Dante umieścił tych grzeszników w trzecim kręgu piekła każąc przyjmować przez wieczność półpłynną ohydną papkę.

fdsfdsdss
Martwa natura z ostrygami, Willem Claesz Heda, 1635, Public Domain

Martwa natura z ostrygami ukazuje wystawny posiłek, stół pełen drogich, zagranicznych specjałów. Ostrygi są bardzo delikatne i szybko się psują. W czasach, gdy obraz był malowany, można je było przetransportować z mórz, gdzie występują, tylko powozem wypełnionym morską wodą. Świeże przez ok. tydzień, a zjada się je najczęściej w stanie surowym. Cytryna jest dodatkiem do owoców morza, nadaje im smak. Jest owocem dojrzewającym w ciepłych krajach południa Europy.
Niedbale potraktowane przysmaki, pozostawione, jakby konsumpcja znudziła się i została przerwana, świadczą najlepiej jaki biesiadnik stołował się podczas tego minibankietu.

Malarstwo przekazuje więcej treści, także w sposób przenośny. Każdy z przedmiotów posiada swoją symbolikę, zaś zestawienie ich razem tworzy rodzaj malarskiej alegorii wyrażonej w układzie przestrzennym, znaczeniach i barwach. Ostrygi i małże oznaczają cielesność, cytryna przewrotność, ze względu na piękny wygląd i cierpki smak. Grupa naczyń po prawej stronie tworzy wrażenie różnorodności kształtów, faktur i kolorów. Na pionowej osi dzielącej obraz na dwie połowy znajduje się podajnik, można przyjąć, że biała substancja na nim to sól. Gdy przyjrzymy się bliżej stosunkom geometrycznym odnajdziemy dużo interesujących napięć kierunkowych, trójkątów, diagonali.

Być może nie wszystkie symbole są możliwe do odczytania dla współczesnego odbiorcy. Wizerunek przemawia do nas z odległości kilku stuleci milczącą tajemnicą. Takie jest malarstwo Willema Claesza Hedy, jednego z najpopularniejszych twórców tego okresu. Nastrojowe, niejednoznaczne, idealne do kontemplacji.

Partnerzy serwisu

  • Galeria 81 stopni