Malowanie niekontrolowane

• Wiedza
• Julia R. Ziółkowska

Pisałam już o malarskich konsekwencjach ściśle zastosowanych metod harmonicznych do powstawania kompozycji oraz sensie duchowym odnajdywanym w formie. Abstrakcja geometryczna i wiele struktur powstałych w wyniku powiązania przestrzennych układów z poszukiwaniem ładu, jest domeną artystów takich jak Kazimierz Malewicz, Vasilij Kandinsky, w Polsce Henryk Stażewski.

Number 34, Jackson Pollock

Proces powstawania dzieła jest konceptualny, biorą w nim udział filozofia, chęć zwizualizowania układów myśli i emocje. Język, którym ono przemawia wynika z całości doświadczeń artysty, jego wykształcenia oraz poszukiwań intuicyjnych. Jest jednocześnie kondensacją i sublimacją. Oddaleniem od przedmiotu i wyrażeniem jego idei.

Ekspresjonizm abstrakcyjny, ruch, który sprawił, że Nowy York stał się najważniejszym ośrodkiem światowej sztuki, kładł nacisk na spontaniczny akt twórczy. Wiązał szybkie posunięcia pędzla, chlapanie, ściekanie i kapanie farby z procesami podświadomymi. Kładł nacisk na proces twórczy, podczas którego artysta wyzwala energię twórczą. Sztandarowy przedstawiciel tego nurtu, Jackson Pollock, pracując nad swoją podświadomością, podczas terapii z psychoterapeutą – zwolennikiem Carla Gustava Junga, zauważył, że jego twórczość działa za pomocą procesów bezwiednych.

Ornament I (fragment), Barnett Newman

Artyści współcześni, którzy tworzą w stylu abstrakcji, w dużej mierze czerpią z doświadczeń swoich poprzedników. Odbiór dzieł sztuki tworzonych w tej manierze, w dużym stopniu zależy od usposobienia odbiorcy, daje się jednak odczytać intencje poprzez odczytanie form, płaszczyzn, kolorów i kompozycji poprzez odczucia w pewnym sensie uniwersalne. Przy założeniu, że dzieło jest źródłem doznań i inspiracji, podczas jego penetracji na poziomie różnych aspektów oddziaływania, pojawiają się zarówno wątki własnych uczuć i zapatrywań, jak i przeczuwane zamysły. W sytuacji estetycznej korespondują dwie podświadomości: twórcy i odbiorcy.

Prezentuję dzieło Jerzego Dołżyka powstałe w 2012 roku zatytułowane Nie lubię. Jest to infraza, malarski motyw na podstawie piosenki Jacka Kaczmarskiego pod tym samym tytułem.

Nie lubię, Jerzy Dołżyk